Mostra virtuela per l di dl’ëila

8 de merz 2016

„Cheder a cassëta cun gherlanda de ciavëi de Aloisia Jirasek, nasciuda Agostini“

Chësc cheder ie unit crià per lecurdé Aloisia Jirasek, nasciuda Agostini (1864−1898). Aloisia se ova maridà cun l moler Franz Jirasek, che l ann 1880 fova ruvà dala Moravia a sté a Urtijëi. Ëila fova la oma de Hans Jirasek senior nasciù dl 1897, un di prionieres dl ski alpin te Gherdëina. La ie morta de pert cun mé 34 ani pra l segondo pop che ne à nia sëuravivù.
L cheder a cassëta mostra tl zënter na fotografia de Aloisia tacheda sun na tofla de lën, ntëurvia si inuem y la dates de vita, na gherlanda davierta de ciofs y pleces fata de ciavëi dla persona morta, l monogram de Gejù cun i pustoms IHS y la iscrizion “Sie ruhe in Frieden” (che la pausse tla pesc).
Ora che cun santes da mort univa tl 19ejim secul la persones mortes nce lecurdedes cun de pitli chedri cun na curnisc y decurazions de ciavëi. I ciavëi ova n senificat emoziunel particuler y n i cunscidrova sciche zeche de vif, nce do la mort dla persona. Unida ie chësta forma de lecurdanza dala Nghiltiera ala fin dl ‘700. Chisc chedri univa fac da artisć, munighes y nce da diletanc. Ntëur l 1850 univel publicà tla revistes feminiles istruzions per la produzion de lecurdanzes fates cun ciavëi.
L cheder a cassëta cun gherlanda de ciavëi de Aloisia Agostini Jirasek à l Museum Gherdëina pudù pie do l ann passà, cun mo n valgun d’autri pec d’ert, coche scincunda testamentera dal sëul nepot Hans Jirasek iunior (1924-2015), suplí a Urtijëi.

Mesures dl cheder: 51,5 x 49 x 11 cm