Gran cripl de dlieja dl 1954 de Heindl Moroder

L Museum Gherdëina mostra chëst ann per l prim la gran cripl zipleda da Heindl Moroder de Doss, che nchin l ann 1978 fova da udëi uni ann da Nadel sun l autere de Sant Ujep tla dlieja San Durich a Urtijëi.

Heindl Morooder de Doss (1925-2012) ova ziplà chësta cripl l ann 1954, do che l fova unit de reviers dal’Argentina. L ferlëigher bera Pepi Stuflesser de Petlin ti l’ova cumpreda ju y mpresteda ca uni ann da Nadel ala dlieja de Urtijëi, nchin che la pluania ova lascià fé na cripl nueva dal scultëur Perathoner de Caio. La berstot de Petlin à mustrà la gran cripl sun mostres naziuneles y internaziuneles, danterlauter a Roma y a Salzburg. De gra al mprëst de Christian Stuflesser ie la cripl inò da udëi per la jënt tl foyer dla Cësa di Ladins, coche pez nuef dla mostra de criples storiches dl Museum Gherdëina.

La cripl de Heindl Moroder reprejentea l’adorazion dl Bambin tl cianel, cun bo y musciat, Maria y Ujep, y pastri cun si biesces y aniei. La cumposizion fej mo referimënt ala criples panoramiches y orientieles che dala fin dl’Otcënt insù nchin ti ani Cincanta fej pert dla gran produzion d’ert sacrela dla berstots a Urtijëi. L stil dl ziplé y l tai ie dal’autra pert bel caraterisà dal prozes de modernisazion y astrazion che sënta ite nce te Gherdëina do la prima viera mundiela y che Heindl Moroder sviluperà inant cun linies mo plu tleres y profil astrat di musc te si lëur persunel ti ani daunì. Tla figures dla cripl dl 1954 iel mo da ntraudëi l stil tipich dla berstot de Luis Insam dl Tavela, ulache l jëunn Heindl fova jit a mparé (1946/47) do che l fova stat pra bera Hermann Moroder da Jumbierch (nchin dl 1944). Esperienza se ovel po’ mo fat pra l scultëur Mersa a Persenon y pra si berba Leo Moroder a Bs. Aires (1950/51). Scebën che la gesticulazion dla figures ie reserveda, mantënn i details dl muvimënt y dl’esprescion dla figures purempò na intensità dl sentimënt, crian na emozion particulera a ti cialé. La stala cun l paesaj ie pludessegur n lëur fat su da bera Albert Moroder de Sodlieja.

La gran cripl de dlieja de Heindl Moroder, mpresteda al Museum Gherdëina da Christian Stuflesser de Petlin, ie metuda ora tl foyer dla Cësa di Ladins y ie da udëi dal 1 de dezëmber 2016 nchin ai 2 de fauré 2017.

Foto: Christian Stuflesser de Petlin cun Filip Moroder Doss, 3.12.16